Son bir yılda havacılık alanında önemli ilerlemeler kaydedildi. Özel astronotlar uzay yürüyüşü gerçekleştirdi, Jüpiter’in yörüngesinde yaşamın yapı taşlarını aramak için bir uzay aracı fırlatıldı ve süpersonik hava yolculuğunun geri dönüşü gündeme geldi. Ayrıca, hidrojen-elektrikli dikey iniş-kalkış yapabilen bir hava taksisi ile hem uçak hem de roket özelliklerini birleştiren hibrit bir uçak geliştirildi.
2024’te havacılıkta çığır açan yenilikler
Joby’nin hidrojen-elektrikli hava taksisi
Bölgesel hava taşımacılığını dönüştürme potansiyeline sahip olan Joby Aviation’ın hidrojen yakıtlı hava taksisi, geleneksel bataryalar yerine sıvı hidrojenle çalışarak menzilini önemli ölçüde artırdı. Önceden 241 kilometreyle sınırlı olan bu dikey iniş-kalkış yapabilen (VTOL) uçak, Temmuz ayında gerçekleştirilen test uçuşunda 850 kilometre mesafe kat etti. Ekim ayında ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), bu tür hava araçları için 1940’lardan bu yana ilk kez yeni bir sivil hava aracı kategorisi belirledi. Bu adım, hava taksilerinin şehir içi taşımacılıkta yaygın olarak kullanılmasının önünü açabilir.
Dawn Aerospace’in Mk-II Aurora roket uçağı
Uzay teknolojisinin en büyük sorunlarından biri olan yüksek fırlatma maliyetlerine çözüm olarak Dawn Aerospace tarafından geliştirilen Mk-II Aurora, roket motorlarını uçak esnekliğiyle birleştirerek gün içinde birden fazla uçuş yapabilen bir sistem sundu. Geleneksel fırlatma rampalarına ihtiyaç duymadan standart pistlerden havalanabilmesi, atmosfer araştırmaları, Dünya gözlemleri ve yerçekimsiz ortam deneyleri için büyük avantaj sağlıyor. Test aşamasında olan bu teknoloji, gelecekte ticari uzay yolculuklarını daha ulaşılabilir hale getirebilir.
SpaceX’in Polaris Dawn uzay yürüyüşü
Eylül ayında gerçekleştirilen Polaris Dawn görevi, uzay yürüyüşlerinin yalnızca devlet kurumlarıyla sınırlı olmaktan çıkarak özel sektöre de açıldığını gösterdi. SpaceX tarafından yürütülen bu misyonda, özel astronotlar uzay boşluğuna çıkarak tarihi bir uzay yürüyüşü gerçekleştirdi. Görev sırasında, SpaceX’in yeni nesil uzay giysileri de test edildi. Bu gelişme, gelecekte daha fazla özel sektör katılımıyla ticari uzay yolculuklarının yaygınlaşmasına zemin hazırlayabilir.
NASA ve Lockheed Martin’in X-59 süpersonik yolcu uçağı
NASA’nın Quesst misyonu kapsamında geliştirilen X-59, süpersonik yolculuğu yeniden gündeme getirdi. Önceki süpersonik uçakların oluşturduğu yüksek ses patlamaları nedeniyle kara üzerindeki uçuşları kısıtlanmıştı. Ocak ayında tanıtılan X-59, aerodinamik olarak geliştirilmiş gövdesi sayesinde bu sorunu ortadan kaldırarak sonic thump adı verilen çok daha düşük ses seviyeli bir gürültü üretmeyi hedefliyor. 2025 yılında ABD şehirleri üzerinde test uçuşları gerçekleştirilecek ve halkın geri bildirimleri toplanarak düzenlemelerde olası değişiklikler değerlendirilecek.
NASA’nın Europa Clipper uzay aracı
NASA tarafından Ekim ayında fırlatılan Europa Clipper misyonu, Jüpiter’in buzlu uydusu Europa’da yaşam için gerekli koşulların olup olmadığını araştırmayı amaçlıyor. Europa’nın yüzeyinin altında geniş bir tuzlu okyanus olduğu düşünülüyor ve bu da potansiyel bir yaşanabilir alan sunuyor. Clipper, gelişmiş sensörleriyle su varlığına dair kanıtlar arayacak ve biyolojik izler tespit etmeye çalışacak. 2031 yılında Europa’ya ulaşması planlanan uzay aracı, yüzeyin yüksek çözünürlüklü görüntülerini çekerek buz tabakasının altından yükselen su buharı sütunlarını inceleyecek. Bu veriler, Europa hakkındaki bilgileri yeniden şekillendirebilir ve gelecekteki keşif görevlerine yön verebilir.
